ورود برخی خودرو های خاص به ایران ممنوع
در شرایطی که وزارت صنعت، معدن و تجارت هنوز قانون شفاف و جامعی برای ممنوعیت واردات خودروهای ساخت آمریکا ابلاغ نکرده، ممنوعیت های جدید نیز در راه است.
چند ماه پیش بود که وزارت صنعت اعلام کرد ورود خودروهای آمریکایی به کشور ممنوع است و در این راستا حتی ثبت سفارش 400 دستگاه شورولت ازسوی یکی از واردکنندگان کشور باطل شد.
در مصوبه ابلاغی وزارت صنعت اما یک ابهام بزرگ وجود داشت و آن، تفکیک نشدن خودروهای آمریکایی از خودروهای ساخت این کشور بود. به عبارت بهتر، مطابق مصوبه این وزارتخانه، تنها خودروهای آمریکایی از جمله جنرال موتورز و فورد و کرایسلر، امکان ورود به ایران را نداشتند و فرقی هم نمی کرد مبدأ تولیدشان، ایالات متحده آمریکا باشد یا کشوری دیگر. در واقع صرف آمریکایی بودن خودروها، امکان ورودشان به بازار ایران را سلب می کرد و از همین رو واردات این خودروها در همان گام اول، متوقف شد.
ممنوعیت ورود برخی خودروها به ایران
این در حالی بود که خودروهای غیرآمریکایی اما ساخته شده در این کشور، همچنان ثبت سفارش شده و ممنوعیتی برای ورود به بازار ایران نداشتند. به عنوان مثال، تویوتاهای هیبریدی که تنها در آمریکا تولید می شوند، تا همین چندی پیش ثبت سفارش و واردات شان آزاد بود؛ زیرا در مصوبه اولیه وزارت صنعت، معدن و تجارت، منعی برای ورود آنها به کشور به چشم نمی آمد.
در حال حاضر اما ظاهرا وزارت صنعت واردات خودروهای غیرآمریکایی ساخت این کشور را نیز ممنوع دانسته، هرچند هنوز رسما مصوبه ای در این مورد ابلاغ نکرده است. این عدم شفافیت، به نوعی برخی واردکنندگان را دچار سردرگمی کرده و آنها دقیقا نمی دانند که آیا می توانند خودروهای غیر آمریکایی ساخت این کشور را وارد کنند، یا اینکه حکم این محصولات نیز حکم خودروهای آمریکایی است.
در این مورد فربد زاوه، کارشناس خودرو کشور عقیده دارد وزارت صنعت بهتر است در راستای شفاف سازی موضوع، ضمن اعلام هدف خود از ممنوعیت واردات خودرو از کشوری خاص، ابهامات موجود را برطرف کند. وی می گوید:اگر هدف از این ممنوعیت، منفعت نرساندن به آن کشور خاص است، پس دیگر فرقی نمی کند خودرو جزو برندهای آن باشد یا ساخت این کشور، زیرا در هر صورت سودش به جیب آن کشور خواهد رفت.
به گفته وی، با مبنا قرار دادن این موضوع (منفعت نرساندن به کشوری خاص) طبعا وزارت صنعت، باید واردات خودروهای آمریکایی و خودروهای ساخت این کشور را توامان ممنوع کند. گفته های این کارشناس اما در شرایطی است که خبر می رسد تا به امروز ثبت سفارش و واردات تویوتا کمری هیبرید متوقف شده است و این محصول امکان ورود به کشور را نخواهد داشت. کمری هیبرید خودرویی است که تنها در آمریکا به تولید می رسد؛ بنابراین از نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت، محصولی متعلق به این کشور است و نباید وارد ایران شود.
به جز کمری هیبرید اما طی چند روز آینده واردات برخی دیگر از خودروهای ساخت آمریکا نیز به کشور ممنوع خواهد شد و وزارت صنعت در راس این اقدام قرار دارد.
همچنین ثبت سفارش و واردات بی ام و های شاسی بلند به ایران نیز در آستانه ممنوعیت قرار خواهد گرفت، زیرا مبدا ساخت محصولات شاسی بلند این خودروساز آلمانی، خاک ایالات متحده آمریکا است. از سویی اما صحبت هایی مبنی بر ممنوعیت واردات تویوتا پریوس هیبریدی به کشور نیز مطرح است که البته به گفته برخی کارشناسان، این محصول علاوه بر آمریکا در ژاپن نیز تولید می شود؛ بنابراین شاید بتوان همچنان آن را وارد کشور کرد.
اثر ممنوعیت جدید بر بازار
اما وزارت صنعت، معدن و تجارت در حالی محدودیتی جدید را برای خودروهای وارداتی در نظر گرفته که این موضوع بر بازار خودروهای خارجی کشور اثرگذار خواهد بود.این اثرگذاری از آن جهت است که برخی از خودروهای خارجی به دلیل اینکه تنها در کشوری خاص به تولید می رسند، دیگر امکان ورود به ایران را ندارند.
طبق سیاست خودروسازان بزرگ دنیا، آنها برخی از محصولات شان را در خارج از کشور خود تولید می کنند و این اقدام بیشتر با میزان تقاضا برای خودروها در ارتباط است. گاهی خودروسازان تشخیص می دهند که تولید فلان محصول خود را فقط و فقط در یک کشور خاص انجام دهند و با این حساب، مبدا صادرات خودرو موردنظر، تنها همان کشور محل ساخت آن است. به عنوان مثال، رنو فقط در رومانی اقدام به تولید محصولات متعلق به برند داچیا می کند و همچنین قصد دارد مدل های جدید داستر و سیمبول را نیز تنها در ایران به تولید برساند.
از قضا برخی از خودروهای وارداتی به کشور در خاک آمریکا تولید و مبدا دیگری ندارند؛ بنابراین یا باید این موضوع را از مساله کلی (ممنوعیت واردات خودروهای آمریکایی) تفکیک یا واردات آنها را نیز ممنوع و متوقف کرد.با این حساب، اقدام وزارت صنعت در اعمال محدودیت برای ورود خودروهای ساخت یک کشور خاص، عملا به محدود شدن بازار می انجامد و دست مشتریان را از برخی محصولات کوتاه می کند.
مساله دیگر اما به رسمی شدن نمایندگی های واردکننده خودرو به کشور مربوط می شود که این موضوع نیز با توجه به ممنوع شدن واردات خودروهای ساخت کشوری خاص، چالش برانگیز خواهد بود.وزارت صنعت خود اصرار دارد که نمایندگی های واردکننده باید مجوز فعالیت رسمی از شرکت های خارجی مادر بگیرند، حال آنکه این رسمی شدن با ممنوعیت جدید واردات همخوانی ندارد.طبعا وقتی نمایندگی ها حالت رسمی به خود پیدا کنند، تمام خودروها باید از طریق شرکت های خارجی و بدون واسطه راهی کشور شوند و دیگر امکان ورود متفرقه ها وجود نخواهد داشت.
با این حساب و با توجه به قانون جدید ممنوعیت واردات خودروهای ساخت کشوری خاص، به صورت رسمی نمی توان برخی خودروها را روانه کشور کرد. این در حالی است که اگر واردات خودروهای موردنظر ممنوع نمی شد، این خودروها می توانستند به صورت مستقیم و ازسوی شرکت های خارجی مادر، راهی بازار ایران شوند.